Vậy khi có Công ty chuyển giao tài liệu cho tôi qua email, ghi rõ yêu cầu dịch thuật về nội dung, thời hạn, khoản tiền tôi được trả theo thỏa thuận (tính theo số ký tự hoặc số trang dịch) thì có phải là hợp đồng lao động hay không?

Trả lời

Theo khoản 1 Điều 3 Bộ luật Lao động năm 2019, “người lao động là người làm việc cho người sử dụng lao động theo thỏa thuận, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động.

Độ tuổi lao động tối thiểu của người lao động là đủ 15 tuổi, trừ trường hợp quy định tại Mục 1 Chương XI của Bộ luật này”.

Về nguyên tắc, trước khi nhận người lao động vào làm việc thì người sử dụng lao động phải giao kết hợp đồng lao động với người lao động.

Khoản 1 Điều 13 của Bộ luật này quy định: “Hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.

Trường hợp hai bên thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên thì được coi là hợp đồng lao động”.

Có thể thấy, người lao động là người làm việc cho người sử dụng lao động theo hợp đồng lao động, trong đó hai bên thỏa thuận về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên.

Theo khoản 1 Điều 14 của Bộ luật này, “Hợp đồng lao động phải được giao kết bằng văn bản và được làm thành 02 bản, người lao động giữ 01 bản, người sử dụng lao động giữ 01 bản, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

Hợp đồng lao động được giao kết thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử có giá trị như hợp đồng lao động bằng văn bản”.

Khoản 2 Điều này quy định: “Hai bên có thể giao kết hợp đồng lao động bằng lời nói đối với hợp đồng có thời hạn dưới 01 tháng, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 18, điểm a khoản 1 Điều 145 và khoản 1 Điều 162 của Bộ luật này”.

Hợp đồng lao động được giao kết trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng, thiện chí, hợp tác và trung thực. Tự do giao kết hợp đồng lao động nhưng không được trái pháp luật, thỏa ước lao động tập thể và đạo đức xã hội.

Pháp luật hiện nay chưa quy định cụ thể về người làm việc tự do (freelancer) như thông tin bạn trao đổi. Nhưng, có thể hiểu đó là người làm việc tự do, người được trả tiền để thực hiện công việc cho khách hàng, chủ dự án mà không có sự ràng buộc về thời gian hay địa điểm làm việc. Đúng như tính chất “free” của công việc, những người làm việc tự do có thể làm việc cho nhiều người cùng lúc, được trả một khoản tiền, miễn là hoàn thành công việc theo đúng tiến độ.

Cũng chính vì vậy mà giữa người làm việc tự do và người yêu cầu (trên thực tế thường là khách hàng, chủ dự án) không phù hợp để ký hợp đồng lao động.

Theo chúng tôi, khi có nhu cầu dịch thuật tài liệu, Công ty chuyển cho bạn qua thư điện tử (email), ghi rõ nội dung về chất lượng và thời hạn trả lại sản phẩm, mức phí thỏa thuận... cho dù là công việc phát sinh hàng ngày thì giao kết giữa hai bên phù hợp với hợp đồng dịch vụ hơn.

Hợp đồng dịch vụ, theo Điều 513 Bộ luật Dân sự năm 2015, “là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cung ứng dịch vụ thực hiện công việc cho bên sử dụng dịch vụ, bên sử dụng dịch vụ phải trả tiền dịch vụ cho bên cung ứng dịch vụ”.

Đối tượng của hợp đồng dịch vụ là công việc có thể thực hiện được, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

Với tư cách bên sử dụng dịch vụ, Công ty phải cung cấp cho bạn với tư cách bên cung ứng dịch vụ thông tin, tài liệu và các phương tiện cần thiết để thực hiện công việc, nếu có thỏa thuận hoặc việc thực hiện công việc đòi hỏi; trả tiền dịch vụ cho bạn theo thỏa thuận. Họ có quyền yêu cầu bạn thực hiện công việc theo đúng chất lượng, số lượng, thời hạn, địa điểm và thỏa thuận khác. Trường hợp bạn vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ thì họ có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Còn bạn, có nghĩa vụ thực hiện công việc đúng chất lượng, số lượng, thời hạn, địa điểm và thỏa thuận khác; không được giao cho người khác thực hiện thay công việc nếu không có sự đồng ý của bên sử dụng dịch vụ; bảo quản và phải giao lại cho Công ty tài liệu và phương tiện được giao sau khi hoàn thành công việc... Bạn có quyền yêu cầu họ cung cấp thông tin, tài liệu và phương tiện để thực hiện công việc; yêu cầu họ trả tiền dịch vụ dịch thuật...

Hùng Phi

Vũ Thị Thanh Tú