Tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 6, các đại biểu Quốc hội đã cho ý kiến về Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi). Vấn đề áp thuế với phân bó, các hoạt động văn hóa, các mặt hàng nông sản... được thảo luận sôi nổi.

Đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn tỉnh Đắk Nông) cho rằng, nếu đưa phân bón vào diện chịu thuế giá trị gia tăng với mức thuế suất 5% sẽ xử lý được các bất cập liên quan đến hoàn thuế giá trị gia tăng đầu vào của doanh nghiệp nhưng chắc chắn sẽ làm tăng giá phân bón. Điều này sẽ tác động đến sản xuất nông nghiệp, đến đời sống của người nông dân.

“Mặc dù theo báo cáo tiếp thu giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước báo cáo sẽ giảm giá nhưng doanh nghiệp kinh doanh theo luật vận hành theo kinh tế thị trường, việc này cũng không thể đảm bảo có diễn ra hay không vì Nhà nước cũng không thể bắt buộc doanh nghiệp làm điều này.

Vì vậy, tôi chọn phương án 2, giữ như quy định hiện hành, phân bón chuyển sang Điều 5 về các đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng. Còn nếu muốn đảm bảo hài hòa, tôi đề xuất phương án đưa phân bón vào diện chịu thuế suất thuế giá trị gia tăng với mức thuế suất là 0% để vừa xử lý được bất cập liên quan đến hoàn thuế giá trị gia tăng đầu vào của doanh nghiệp vừa không ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, thậm chí còn có thể làm giảm giá phân bón, khuyến khích phát triển nông nghiệp”, đại biểu đề nghị.

Tán thành phương án 2 trong dự thảo Luật, không áp thuế đối với tất cả các nhóm hàng này, đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đoàn tỉnh Đắk Nông) đề nghị cần đánh giá một cách chính xác nhất của cả giai đoạn, ít nhất là từ năm 2023, nếu đánh thuế 5% thì doanh nghiệp được hoàn là bao nhiêu và ngân sách nhà nước thu được bao nhiêu, người dân là người trực tiếp nộp 5% là bao nhiêu.

Để có đầy đủ cơ sở giúp Quốc hội bấm nút lựa chọn phương án, đại biểu Lê Minh Nam (Đoàn tỉnh Hậu Giang) đề nghị phải cung cấp thêm thông tin đánh giá tác động. “Vấn đề không phải là quan điểm mà cần phải có dữ liệu, bằng chứng lượng hóa đầy đủ, thích hợp và thuyết phục. Xét về tổng thể, phương án nào mang lại hiệu quả tối ưu hơn thì quyết định theo phương án đó”, đại biểu phân tích.

Đại biểu Bùi Hoài Sơn (Đoàn thành phố Hà Nội) lại đề cập đến chính sách thuế với phát triển văn hóa. Theo đại biểu, ở nước ta qua nhiều nghiên cứu, qua các hội nghị, hội thảo, chúng ta thấy các điểm nghẽn về thuế trong hỗ trợ huy động nguồn lực cho phát triển văn hóa, vì vậy việc miễn giảm thuế hoặc ít nhất là giữ nguyên mức thuế chính là giải pháp cụ thể, thiết nhất để phát triển văn hóa.

Về nguồn vốn do nhân dân đóng góp viện trợ nhân đạo cho cơ sở văn hóa, việc vẫn phải chịu thuế, theo đại biểu là không khuyến khích được sự đóng góp của các nguồn hỗ trợ này.

“Tôi vẫn cho rằng việc tạo điều kiện cho các nhà sưu tầm, các cá nhân mua cổ vật Việt Nam, tức là cổ vật có nguồn gốc Việt Nam từ nước ngoài về, từ đó chứng minh chủ quyền quốc gia về văn hóa, lưu giữ những giá trị văn hóa, lịch sử dân tộc là nên khuyến khích. Vì vậy, nên miễn thuế nhập khẩu cho các nhà sưu tập, các cá nhân này, chỉ nên đánh thuế khi họ nhập khẩu các cổ vật không có nguồn gốc của Việt Nam, không giúp chứng minh chủ quyền quốc gia của chúng ta hay họ mua bán trong nước hay xuất khẩu”, đại biểu nói.

Đại biểu Bùi Hoài Sơn cũng đề nghị giữ nguyên mức thuế suất 5% với các hoạt động văn hóa, triển lãm, thể dục, thể thao, biểu diễn nghệ thuật, sản xuất phim, nhập khẩu, phát hành phim và chiếu phim.

Đại biểu Tráng A Dương (Đoàn tỉnh Hà Giang) cho rằng trong mỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp sơ chế đang được áp dụng với 3 loại thuế suất giá trị gia tăng. Do đó, đại biểu đề nghị cần áp dụng thống nhất theo đối tượng không chịu thuế tại tất cả các khâu sản xuất, sơ chế hay kinh doanh thương mại.

Như vậy, khi thuế giá trị gia tăng đầu vào thực tế phát sinh tại khâu sản xuất, sơ chế được ghi nhận và giá thành sản phẩm nông nghiệp sơ chế thuế suất là 5% ở khâu thương mại không còn phát sinh nếu không gia tăng giá trị thành phẩm nông nghiệp qua sơ chế.

“Phương án không chịu thuế sẽ giúp giảm giá thành sản phẩm nông nghiệp sơ chế đảm bảo hướng an sinh xã hội cho sản phẩm thiết yếu, cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa ngành sản phẩm nông nghiệp qua sơ chế”, đại biểu Tráng A Dương đề nghị.

Mai Chi

Nguyễn Thị Lý