Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội vừa có văn bản xin ý kiến góp ý đối với dự thảo Nghị quyết quy định tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp trên địa bàn Thành phố Hà Nội. Dự thảo Nghị quyết được xây dựng nhằm cụ thể hoá nội dung quy định khoản 2 Điều 28 của Luật Thủ đô 2024.

Theo dự thảo, Vùng phát thải thấp (LEZ) là khu vực giới hạn trong thành phố, nơi có mức độ ô nhiễm không khí cao, do đó các phương tiện giao thông phải đáp ứng các tiêu chuẩn phát thải nghiêm ngặt để được phép đi vào. Các phương tiện không đạt tiêu chuẩn sẽ bị hạn chế hoặc phải trả phí cao hơn để vào khu vực này.

 Đối tượng áp dụng là các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ theo quy định tại khoản 1 điều 34 Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 (trừ xe ô tô điện, xe máy điện) di chuyển vào vùng phát thải thấp phải tuân thủ theo các tiêu chuẩn khí thải cụ thể, trừ các phương tiện ưu tiên theo quy định tại điều 27 Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024.

Vùng phát thải thấp cần được xác định và đánh giá dựa vào các tiêu chí đặc điểm dân cư - kinh tế: Khu vực tập trung các hoạt động phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội; Mật độ dân cư cao và dễ bi, có các khu vực/địa danh cần được bảo tồn, có tiềm năng phát triển du lịch văn hóa xã hội; mức độ ô nhiễm không khí hiện tại: khu vực đang ô nhiễm không khí vì nguồn phát thải giao thông; tính khả thi về hạ tầng giao thông và tiếp cận giao thông: có hạ tầng đáp ứng được các phương tiện giao thông công cộng phát thải thấp, có khả năng tổ chức sắp xếp giao thông, giao thông công cộng phù hợp, thuận tiện, khoa học; khu vực đủ điều kiện áp dụng tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn về phát thải của phương tiện giao thông (có giải pháp giám sát và xử lý vi phạm về phát thải của phương tiện, có giải pháp chuyển đổi phương tiện, có giải pháp tổ chức giao thông phù hợp đảm bảo duy trì hoạt động giao thông thông suốt).

Các quận, huyện căn cứ vào các tiêu chí nêu trên để xác định và lập hồ sơ xây dựng vùng phát thải thấp phù hợp với điều kiện, đặc thù và năng lực của địa phương. Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm thành lập hội đồng thẩm định về các căn cứ, điều kiện và nội dung đề xuất xây dựng vùng phát thải thấp. Trên cơ sở báo cáo thẩm định của Sở Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân Thành phố xem xét, quyết định việc xây dựng vùng phát thải thấp;

Các biện pháp áp dụng trong vùng phát thải thấp gồm biện pháp giao thông bền vững, biện pháp kinh tế, giám sát và đánh giá vùng phát thải thấp.

Biện pháp giao thông bền vững: Phân vùng hạn chế hoạt động của xe máy phù hợp với cơ sở hạ tầng và năng lực phục vụ của hệ thống vận tải hành khách công cộng tiến tới dừng hoạt động xe máy trên địa bàn các Quận vào năm 2030; Rà soát, xác định các khu vực đủ điều kiện phát triển không gian đi bộ gắn với các khu vực danh lam thắng cảnh, khu vực bảo tồn, phát triển du lịch trên địa bàn các quận thuộc Thành phố; Xây dựng và triển khai đề án nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động vận tải hành khách công cộng vận tải hành khách bằng xe buýt tạo sự kết nối hợp lý và thuận tiện. Rà soát, bố trí hợp lý các điểm dừng đỗ, điểm trung chuyển phục vụ kết nối giữa các loại hình vận tải hành khách công cộng, các điểm giao thông tĩnh với phương tiện giao thông cá nhân. Từng bước xây dựng văn hóa giao thông, ý thức sử dụng phương tiện giao thông công cộng, hạn chế sử dụng phương tiện giao thông cá nhân. Hoàn thiện và thực thi cơ chế chính sách thay thế xe máy cũ không đảm bảo an toàn giao thông và xả khí thải không đạt QCVN ra môi trường; Quy định các khu vực cấm xe ô tô chạy dầu diesel; Quy định các khu vực hạn chế xe máy, xe tải, xe taxi; Chính sách khuyến khích thay thế xe bus chạy dầu diesel bằng xe chạy điện…

Biện pháp kinh tế: Nghiên cứu ban hành các quy định nhằm khuyến khích thu hút đầu tư các tuyến đường sắt đô thị, BRT, Mono rail, buýt bằng hình thức hợp tác công tư (PPP) nhằm phát triển nhanh, đồng bộ. Có chính sách hỗ trợ khuyến khích đối với người sử dụng phương tiện giao thông công cộng cho các nhóm đối tượng trong xã hội, đặc biệt là đối tượng cán bộ công chức, viên chức, người lao động để thu hút nâng cao tỷ lệ sử dụng vận tải hành khách công cộng góp phần giảm phương tiện giao thông cá nhân. Cơ chế chính sách quy định về các loại phí, thuế phí khi xây dựng và thực hiện vùng phát thải thấp phù hợp với các chính sách, quy định chung…

Giám sát và đánh giá vùng phát thải thấp: Thiết lập hệ thống giám sát: Giám sát chất lượng không khí liên quan tới giao thông; Giám sát lưu lượng giao thông; Giám sát hành vi của người dân...

Thu Lý

Vũ Thị Thanh Tú