Đề nghị Anh/chị cho biết hành vi trên có vi phạm pháp pháp luật không? Nếu vi phạm bị xử phạt vi phạm hành chính như thế nào?

Trả lời:

Điều 12 Luật đất đai quy định những hành vi bị nghiêm cấm khi sử dụng đất đai trong đó có hành vi nghiêm cấm “Lấn, chiếm, hủy hoại đất đai”.

Hủy hoại được quy định tại Khoản 3 Điều 3 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 quy định xử phạt vi phạm hành chính về đất đai. Theo đó, hủy hoại đất là hành vi làm biến dạng địa hình hoặc làm suy giảm chất lượng đất hoặc gây ô nhiễm đất mà làm mất hoặc giảm khả năng sử dụng đất theo mục đích đã được xác định, trong đó:

 a) Làm biến dạng địa hình trong các trường hợp: thay đổi độ dốc bề mặt đất; hạ thấp bề mặt đất do lấy đất mặt dùng vào việc khác hoặc làm cho bề mặt đất thấp hơn so với thửa đất liền kề; san lấp đất có mặt nước chuyên dùng, kênh, mương tưới, tiêu nước hoặc san lấp nâng cao bề mặt của đất sản xuất nông nghiệp so với các thửa đất liền kề; trừ trường hợp cải tạo đất nông nghiệp thành ruộng bậc thang và hình thức cải tạo đất khác phù hợp với mục đích sử dụng đất được giao, được thuê hoặc phù hợp với dự án đầu tư đã được Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất phê duyệt hoặc chấp thuận;

 b) Làm suy giảm chất lượng đất trong các trường hợp: làm mất hoặc giảm độ dầy tầng đất đang canh tác; làm thay đổi lớp mặt của đất sản xuất nông nghiệp bằng các loại vật liệu, chất thải hoặc đất lẫn sỏi, đá hay loại đất có thành phần khác với loại đất đang sử dụng; gây xói mòn, rửa trôi đất nông nghiệp;

 c) Gây ô nhiễm đất là trường hợp đưa vào trong đất các chất độc hại hoặc vi sinh vật, ký sinh trùng có hại cho cây trồng, vật nuôi, con người;

d) Làm mất khả năng sử dụng đất theo mục đích đã được xác định là trường hợp sau khi thực hiện một trong các hành vi quy định tại các điểm a, b và c khoản này mà dẫn đến không sử dụng đất được theo mục đích được Nhà nước giao, cho thuê, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất;

đ) Làm giảm khả năng sử dụng đất theo mục đích đã được xác định là trường hợp sau khi thực hiện một trong các hành vi quy định tại các điểm a, b và c khoản này mà phải đầu tư cải tạo đất mới có thể sử dụng đất theo mục đích đã được Nhà nước giao, cho thuê, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất.

Hành vi hạ thấp bề mặt đất để bán kiếm tiền làm thay đổi lớp của mặt đất không thể trồng cây dược  là hành vi hủy hoại đất do làm biến dạng địa hình thuộc điểm a khoản 3 Điều 3 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP làm biến dạng địa hình là một trong những hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại Điều 12 Luật đất đai.

Hành vi hủy hoại đất do làm biến dạng địa hình hoặc làm suy giảm chất lượng đất thì hình thức và mức xử phạt theo quy định tại khoản 1 Điều 15 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP như sau:

Điều 15. Hủy hoại đất

1. Trường hợp làm biến dạng địa hình hoặc làm suy giảm chất lượng đất thì hình thức và mức xử phạt như sau:

a) Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng nếu diện tích đất bị hủy hoại dưới 0,05 héc ta;

b) Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng nếu diện tích đất bị hủy hoại từ 0,05 héc ta đến dưới 0,1 héc ta;

c) Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng nếu diện tích đất bị hủy hoại từ 0,1 héc ta đến dưới 0,5 héc ta;

d) Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng nếu diện tích đất bị hủy hoại từ 0,5 héc ta đến dưới 01 héc ta;

đ) Phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng nếu diện tích đất bị hủy hoại từ 01 héc ta trở lên

Tình huống bạn nêu là nhiều hộ gia đình và không xác định cụ thể diện tích vi phạm nên để xác định mức phạt cụ thể đối với từng hộ gia đình bạn phải căn cứ vào diện tích mà họ vi phạm. Mức phạt trên áp dụng đối với cá nhân có hành vi vi phạm, mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân có cùng một hành vi vi phạm hành chính.

Ngoài áp dụng mức phạt tiền người vi phạm còn phải áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi vi phạm theo khoản 3 Điều 14 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP như sau: Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm. Trường hợp người có hành vi vi phạm không chấp hành thì Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 64 của Luật đất đai.

Như vậy, hành vi tự hạ thấp bề mặt đất bãi trồng màu để lấy đất bán kiếm tiền, làm thay đổi lớp mặt của đất không thể trồng cây được xác định là hành vi hủy hoại đất vi phạm điều cấm trong Luật Đất đai và bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại khoản 1 Điều 14 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP, ngoài phạt tiền theo từng mức độ diện tích quy định trên, người vi phạm còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm. Nếu người có hành vi vi phạm không chấp hành thì Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 64 của Luật Đất đai.

Thủy Nguyễn

Xử lý Vi phạm Hành chính