Ngày 10-2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã khai mạc Phiên họp thứ 42, kéo dài trong 2 ngày 10 và 11-2.

Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, trong những ngày qua, Chính phủ đã và đang rất khẩn trương, chủ động, ứng phó kịp thời cùng với sự quyết tâm cao trong nỗ lực kiểm soát dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona (nCoV) gây ra.

UBTVQH đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy cũng như những hành động quyết liệt, kịp thời đó của Chính phủ. Chủ tịch Quốc hội khẳng định, UBTVQH luôn sẵn sàng đồng hành, sát cánh cùng Chính phủ và cả hệ thống chính trị trong cuộc chiến chống dịch này để chủ động theo dõi chặt chẽ diễn biến các dịch bệnh (trong đó có dịch cúm A-H5N1) và có biện pháp xử lý hiệu quả, giảm thiểu tối đa thiệt hại do dịch bệnh gây ra.

Trong phiên làm việc buổi sáng, UBTVQH đã nghe Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long thay mặt Chính phủ trình bày tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật xử lý vi phạm hành chính.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trình bày tờ trình tại phiên họp (ảnh QH)

Trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung nội dung của 52/142 điều, sửa kỹ thuật 12/142 điều, bổ sung mới 2 điều, bãi bỏ nội dung liên quan đến 5 điều của Luật XLVPHC.

Dự thảo tăng mức phạt tối đa trong một số lĩnh vực, bổ sung mức phạt tối đa cho một số lĩnh vực, bổ sung các quy định liên quan đến thẩm quyền xử phạt của một số chức danh mới, quy định về thẩm quyền tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính của các chức danh theo hướng không bị giới hạn bởi thẩm quyền phạt tiền. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến lập biên bản vi phạm hành chính như quy định rõ thời hạn lập biên bản, địa điểm lập biên bản; bổ sung quy định về việc lập biên bản vi phạm hành chính qua phương thức điện tử...

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho rằng, Cơ quan soạn thảo đã có nhiều cố gắng trong việc tổ chức nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, tham khảo ý kiến góp ý của các cơ quan có liên quan trong quá trình xây dựng dự án Luật. Hồ sơ dự án Luật được gửi đúng thời hạn và cơ bản đầy đủ các loại tài liệu theo quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Thảo luận tại phiên họp, về đề nghị tăng mức xử phạt tối đa với 10 lĩnh vực và bổ sung mức phạt tối đa với 6 lĩnh vực, nhiều ý kiến tán thành với đề xuất của Chính phủ, nhưng đề nghị rà soát lại từng lĩnh vực cụ thể, phân loại theo nhóm và chỉ tăng mức xử phạt tối đa theo nhóm, không tăng mức xử phạt tối đa với mọi loại hành vi vi phạm trong tất cả lĩnh vực đó.

Các ý kiến cũng thống nhất cao rằng không nhất thiết xử phạt hành chính phải luôn thấp hơn mức tối thiểu của hình phạt bằng tiền tối thiểu quy định trong Bộ luật Hình sự, bởi vì hậu quả pháp lý của xử lý hình sự bao giờ cũng nghiêm trọng hơn hậu quả pháp lý của xử lý hành chính, do còn liên quan đến án tích, nhân thân của người bị xử lý.

Các đại biểu cho rằng, không nên căn cứ vào thu nhập trung bình của người dân để xây dựng mức phạt hành chính, mà cần phạt thật nặng để tăng tính răn đe, khiến người ta không dám vi phạm. Trên thực tế, nhiều nước trên thế giới cũng có quy định xử phạt hành chính có thể cao hơn xử lý hình sự.

Ví dụ, khi Chính phủ ban hành Nghị định số 100/2019/NĐ-CP xử phạt nặng hành vi điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn đã có tác dụng ngay lập tức. Do bị xử phạt nặng, ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế của bản thân và gia đình, nên người ta phải cân nhắc rất kỹ khi sử dụng rượu bia mà sau đó có thể phải điều khiển phương tiện giao thông. Nhờ vậy, tỷ lệ tai nạn giao thông giảm mạnh.

 Từ thực tế này, một số ý kiến đề nghị Chính phủ sớm sửa đổi quy định để tăng mức phạt tiền với các hành vi quấy rối tình dục, dâm ô, vi phạm quy định về bảo vệ môi trường, vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm…

Đại diện Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long khi phát biểu giải trình, làm rõ các nội dung mà UBTVQH đưa ra đã khẳng định sẽ tiếp thu, hoàn thiện dự án luật trước khi trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ chín sắp tới.

Phát biểu kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị cơ quan chức năng tiếp thu các ý kiến của các ủy viên UBTVQH, tiếp tục rà soát, đánh giá cụ thể các chính sách, đánh giá số liệu từng năm, từng lĩnh vực, so sánh luật này và các luật khác liên quan, trong đó có Bộ luật Hình sự. Về nâng mức xử phạt, các ủy viên UBTVQH tán thành cần nghiên cứu để nâng mức phạt tiền cao hơn trong 10 lĩnh vực và bổ sung mức phạt tối đa trong 6 lĩnh vực, nhưng cần rà soát trong các nhóm lĩnh vực.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cũng nhấn mạnh không nhất thiết xử phạt hành chính phải luôn luôn thấp hơn mức xử phạt tối thiểu của hình sự. Về nguyên tắc, bao giờ hình sự cũng nghiêm trọng hơn hành chính, nhưng không có nghĩa rằng mức phạt tiền trong hình sự bao giờ cũng thấp hơn mức tối đa trong hành chính./.

Mai Chi

Nguyễn Thị Lý