Trong phiên họp thứ 52, UBTVQH đã biểu quyết thông qua Nghị quyết hướng dẫn việc xác định dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.

Trình bày báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, căn cứ vào ý kiến kết luận của UBTVQH, Thường trực Ủy ban Pháp luật và cơ quan soạn thảo đã thống nhất việc tiếp thu, chỉnh lý các quy định về việc xác định quy mô dân số của các đơn vị hành chính theo số liệu do cơ quan thống kê cấp tỉnh công bố và việc xác định đơn vị hành chính miền núi, vùng cao, hải đảo làm cơ sở để xác định số lượng đại biểu HĐND được bầu; về số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách; về cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 và thể hiện vào trong dự thảo Nghị quyết.

Riêng về số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách tại thành phố Hà Nội, Chính phủ đã có Báo cáo nêu rõ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương không có quy định về chức danh Ủy viên hoạt động chuyên trách tại các Ban của HĐND cấp tỉnh, cấp huyện; Nghị quyết số 97/2019/QH14 cũng không quy định về số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách của HĐND thành phố Hà Nội và HĐND quận, thị xã thuộc thành phố Hà Nội. Do đó, Chính phủ đề nghị UBTVQH trình Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp sắp tới.

UBTVQH biểu quyết thông qua Dự thảo Nghị quyết (ảnh: VPQH)

Thảo luận tại phiên họp, UBTVQH tán thành với đề nghị của Thường trực Ủy ban Pháp luật về việc báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp thứ 11 về số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách tại thành phố Hà Nội; đồng thời biểu quyết thông qua Nghị quyết với 100% thành viên UBTVQH tán thành.

Nghị quyết được thông qua quy định việc xác định số lượng đại biểu HĐND được bầu ở mỗi đơn vị hành chính căn cứ vào quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Dân số của từng đơn vị hành chính để làm căn cứ xác định số lượng đại biểu HĐND được bầu được xác định theo số liệu thống kê dân số do cơ quan thống kê cấp tỉnh công bố tại thời điểm gần nhất tính đến ngày 31-12- 2020. Việc xác định đơn vị hành chính miền núi, vùng cao, hải đảo để làm căn cứ xác định số lượng đại biểu HĐND được bầu căn cứ vào văn bản, quyết định còn hiệu lực pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Nghị quyết cũng quy định việc xác định số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách ở từng đơn vị hành chính căn cứ vào quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Nghị quyết số 119/2020/QH14 về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng, Nghị quyết số 131/2020/QH14 về tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Nghị quyết quy định việc dự kiến cơ cấu, thành phần, phân bổ số lượng người được giới thiệu để ứng cử đại biểu HĐND ở mỗi đơn vị hành chính phải bảo đảm dân chủ, công tâm, khách quan, minh bạch; coi trọng chất lượng, lựa chọn đại biểu là những người tiêu biểu về phẩm chất, đạo đức, uy tín, trí tuệ.

Đồng thời bảo đảm cơ cấu hợp lý trong các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân, cơ quan nhà nước ở cấp mình và các đơn vị hành chính cấp dưới (đối với cấp tỉnh, cấp huyện), các thôn, tổ dân phố (đối với cấp xã); có đại diện của các thành phần xã hội, nghề nghiệp, tôn giáo, độ tuổi.

Trong đó, bảo đảm có ít nhất 35% tổng số người trong danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu HĐND là phụ nữ; phấn đấu tỷ lệ trúng cử khoảng 30%. Bảo đảm tỷ lệ hợp lý người trong danh sách chính thức những người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2021 - 2026 là người dân tộc thiểu số, phù hợp với đặc điểm, cơ cấu dân số của từng địa phương.

Bên cạnh đó, phấn đấu đạt tỷ lệ người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND là người ngoài Đảng không dưới 10% tổng số người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND; Phấn đấu đạt tỷ lệ người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND là đại biểu trẻ tuổi (dưới 40 tuổi) không dưới 15% tổng số người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND;

 Phấn đấu đạt tỷ lệ không dưới 30% đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2016 - 2021 tái cử đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2021 - 2026 ở từng cấp. Giảm tỷ lệ người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND công tác ở các cơ quan quản lý nhà nước so với nhiệm kỳ 2016-2021.

Việc phân bổ người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND nhiệm kỳ 2021 - 2026 tại các đơn vị bầu cử phải bảo đảm công bằng, bình đẳng; bảo đảm tương quan hợp lý về dân số giữa các đơn vị hành chính cấp dưới, giữa các thôn, tổ dân phố…

Mai Chi

Nguyễn Thị Lý