Hiện nay, con tôi đang chấp hành án phạt tù trong trại giam và tôi được biết con tôi luôn chấp hành tốt, có nhiều tiến bộ, nhiều lần được lãnh đạo trại giam khen thưởng. Xin hỏi, trường hợp của con tôi như vậy thì cháu có được giảm mức hình phạt tù không và cháu phải ở tù ít nhất là bao nhiêu năm?

Trả lời:

Điểm e, khoản 1, Điều 3 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy đinh nguyên tắc xử lý đối với người phạm tội: “e) Đối với người bị phạt tù thì buộc họ phải chấp hành hình phạt tại các cơ sở giam giữ, phải lao động, học tập để trở thành người có ích cho xã hội; nếu họ có đủ điều kiện do Bộ luật này quy định, thì có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện;”

Điều 63, Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về giảm mức hình phạt đã tuyên như sau:

“1. Người bị kết án cải tạo không giam giữ, phạt tù có thời hạn hoặc phạt tù chung thân, nếu đã chấp hành hình phạt được một thời gian nhất định, có nhiều tiến bộ và đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự, thì theo đề nghị của cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền, Tòa án có thể quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt.

Thời gian đã chấp hành hình phạt để được xét giảm lần đầu là một phần ba thời hạn đối với hình phạt cải tạo không giam giữ, hình phạt tù có thời hạn, 12 năm đối với tù chung thân.

2. Một người có thể được giảm nhiều lần, nhưng phải bảo đảm chấp hành được một phần hai mức hình phạt đã tuyên.

Người bị kết án tù chung thân, lần đầu được giảm xuống 30 năm tù và dù được giảm nhiều lần cũng phải bảo đảm thời hạn thực tế chấp hành hình phạt là 20 năm.

3. Trường hợp người bị kết án về nhiều tội trong đó có tội bị kết án phạt tù chung thân thì Tòa án chỉ xét giảm lần đầu xuống 30 năm tù sau khi đã chấp hành được 15 năm tù và dù được giảm nhiều lần nhưng vẫn phải bảo đảm thời gian thực tế chấp hành là 25 năm.

4. Đối với người đã được giảm một phần hình phạt mà lại thực hiện hành vi phạm tội mới ít nghiêm trọng do cố ý, thì Tòa án chỉ xét giảm lần đầu sau khi người đó đã chấp hành được một phần hai mức hình phạt chung.

5. Đối với người đã được giảm một phần hình phạt mà lại thực hiện hành vi phạm tội mới nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì Tòa án chỉ xét giảm lần đầu sau khi người đó đã chấp hành được hai phần ba mức hình phạt chung hoặc trường hợp hình phạt chung là tù chung thân thì việc xét giảm án thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều này.

6. Đối với người bị kết án tử hình được ân giảm hoặc người bị kết án tử hình thuộc trường hợp quy định tại điểm b hoặc điểm c khoản 3 Điều 40 của Bộ luật này thì thời gian đã chấp hành hình phạt để được xét giảm lần đầu là 25 năm và dù được giảm nhiều lần nhưng vẫn phải bảo đảm thời hạn thực tế chấp hành hình phạt là 30 năm.”

Như vậy, căn cứ quy định trên và theo thông tin ông/bà cung cấp thì con của ông/bà có thể được cơ quan có thẩm quyền xem xét quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt (nếu đáp ứng đủ điều kiện theo quy định). Mặt khác, theo quy định tại khoản 2, Điều 63, Bộ luật Hình sự năm 2015 nêu trên thì con của ông/bà có thể được giảm mức hình phạt nhiều lần, nhưng phải bảo đảm chấp hành được một phần hai mức hình phạt đã tuyên, nghĩa là phải chấp hành được 4 năm tù.

Ngoài ra, nếu thuộc một trong các trường hợp đặc biệt được quy định tại Điều 64, Bộ luật Hình sự năm 2015 thì con ông/bà có thể được giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù cao hơn mức quy định, cụ thể:

“Điều 64. Giảm thời hạn chấp hành hình phạt trong trường hợp đặc biệt

Người bị kết án có lý do đáng được khoan hồng thêm như đã lập công, đã quá già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo, thì Tòa án có thể xét giảm vào thời gian sớm hơn hoặc với mức cao hơn so với thời gian và mức quy định tại Điều 63 của Bộ luật này.”.

Khánh Chi

Nguyễn Sỹ Tuấn