Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản góp ý dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), trên cơ sở ý kiến góp ý và thông tin của các doanh nghiệp, hiệp hội và chuyên gia.

Với mặt hàng xe ô tô, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt hiện hành và Dự thảo đều sử dụng khái niệm “xe ô tô vừa chở người, vừa chở hàng loại có từ hai hàng ghế trở lên, có thiết kế vách ngăn cố định giữa khoang chở người và khoang chở hàng” là đối tượng chịu thuế.

VCCI cho biết, theo phản ánh của các doanh nghiệp, trong thời gian qua, khi áp dụng quy định này phát sinh nhiều vướng mắc bất cập. Thuật ngữ xe ô tô vừa chở người, vừa chở hàng không tương thích với thuật ngữ được sử dụng trong việc phân loại ô tô được quy định tại Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7271:2003 Phương tiện giao thông đường bộ – Ô tô – Phân loại theo mục đích sử dụng. Theo đó, TCVN 7271 phân loại ô tô thành ô tô chở người, ô tô chở hàng và ô tô chuyên dung, không có khái niệm ô tô vừa chở người, vừa chở hàng.

Vì vậy, một số doanh nghiệp kiến nghị cần làm rõ khái niệm xe ô tô vừa chở người, vừa chở hàng hoặc có thể bỏ khái niệm này mà dẫn chiếu đến quy định về phân loại xe của Bộ Giao thông vận tải để thuận tiện cho quá trình áp dụng.

Điều 9.2 của dự thảo quy định: “Người nộp thuế sản xuất hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt bằng nguyên liệu đã nộp thuế tiêu thụ đặc biệt, nếu có chứng từ hợp pháp thì được khấu trừ số thuế đã nộp đối với nguyên liệu khi xác định số thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp ở khâu sản xuất.”

Như vậy, để được khấu trừ thuế tiêu thụ đặc biệt, doanh nghiệp phải đáp ứng các điều kiện là hàng hoá đầu ra thuộc đối tượng chịu thuế và nguyên liệu đầu vào thuộc đối tượng chịu thuế.

Trên thực tế, phát sinh trường hợp các doanh nghiệp sản xuất ô tô chuyên dùng hiện đang không được khấu trừ thuế và hoàn thuế tiêu thụ đặc biệt đầu vào. Thực tiễn sản xuất ô tô chuyên dùng, các doanh nghiệp thường sẽ dựa trên một số dòng xe thương mại phổ thông.

 Ví dụ, xe cứu thương được sản xuất trên nền xe chở người 9 hoặc 12 chỗ, xe chở tiền được sản xuất trên nền xe chở người 7 chỗ, các loại xe chở phạm nhân, xe tang lễ, xe chạy trong khu vui chơi, xe chở học sinh, xe chuyên dụng khác đều được sản xuất từ những dòng xe thương mại phổ thông.

Quá trình sản xuất này có đầu vào là xe thương mại phổ thông, thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Đầu ra là xe chuyên dùng, không thuộc diện chịu thuế. Như vậy, căn cứ vào Điều 9.2 của Dự thảo thì các doanh nghiệp này không được khấu trừ thuế hay hoàn thuế tiêu thụ đặc biệt.

Theo VCCI, chính sách như vậy tác động rất tiêu cực đến sản xuất và sử dụng ô tô chuyên dùng tại Việt Nam. Giá bán các loại phương tiện này trên thị trường bị đẩy lên cao do khoản thuế tiêu thụ đặc biệt đầu vào không được khấu trừ và hoàn.

Đơn cử trường hợp xe cứu thương, khoản thuế không được khấu trừ và hoàn này khiến chi phí sản xuất xe cứu thương trong nước tăng khoảng 35% – 40%. Điều này gián tiếp làm tăng chi phí y tế, giảm khả năng tiếp cận dịch vụ của người bệnh.

Do chi phí thuế sản xuất trong nước cao như vậy, trong khi hàng hoá tương tự sản xuất tại nước ngoài nhập khẩu vào Việt Nam không phải chịu thuế, nên các doanh nghiệp trong nước không thể cạnh tranh với hàng hoá nhập khẩu. Thậm chí, có trường hợp đưa ô tô thương mại trong nước ra nước ngoài để cải tạo thành xe chuyên dùng rồi nhập khẩu lại về Việt Nam nhằm tránh thuế.

 Trong khi đó, sản xuất xe chuyên dùng là thị trường ngách mà nhiều doanh nghiệp cơ khí của Việt Nam có thế mạnh dựa trên sự chăm chỉ và khả năng sáng tạo của công nhân và kỹ sư người Việt. Đây cũng là những doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất có quy mô vừa và nhỏ rất cần môi trường chính sách công bằng để có thể cạnh tranh với hàng hoá từ nước ngoài.

Với các lý do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc bổ sung trường hợp khấu trừ và hoàn thuế đối với việc sử dụng xe ô tô thương mại để sản xuất xe ô tô chuyên dùng.

Mai Chi

Nguyễn Thị Lý