Giải đáp pháp luật

Rủi ro khi khai giá mua nhà, đất thấp hơn giá trị chuyển nhượng?
Ngày đăng 03/04/2022 | 18:07

Hiện nay có rất nhiều người mua, người bán nhà, đất khai giá nhà, đất mua thấp hơn nhiều so với giá trị chuyển nhượng khi thực hiện thủ tục được công chứng. Xin hỏi, hiệu lực pháp lý đối với hợp đồng mua bán trong trường hợp này như thế nào?

Trả lời  

Khi người mua, bán nhà đất khai giá nhà, đất mua thấp hơn nhiều so với giá trị chuyển nhượng khi thực hiện thủ tục công chứng chính là thể hiện một giao dịch dân sự giả tạo.

Tại Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015 về giao dịch dân sự vô hiệu do giả tạo: Khi các bên xác lập giao dịch dân sự một cách giả tạo nhằm che giấu một giao dịch dân sự khác thì giao dịch dân sự giả tạo vô hiệu, còn giao dịch dân sự bị che giấu vẫn có hiệu lực, trừ trường hợp giao dịch đó cũng vô hiệu theo quy định của Bộ luật này hoặc luật khác có liên quan. Trường hợp xác lập giao dịch dân sự giả tạo nhằm trốn tránh nghĩa vụ với người thứ ba, giao dịch dân sự đó vô hiệu.

Như vậy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã được công chứng có giá trị thấp hơn so với giá trị thực tế với mục đích nhằm che giấu hợp đồng thực tế và trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế đối với bên thứ ba là nhà nước nên hợp đồng được công chứng vô hiệu do giả tạo.

Bên cạnh đó tại điều 131 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu như sau:

1. Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập.

2. Khi giao dịch dân sự vô hiệu, các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.

Trường hợp không thể hoàn trả được bằng hiện vật thì trị giá thành tiền để hoàn trả.

Như vậy, người mua sẽ bị thiệt hại rất lớn nếu người bán chỉ trả lại số tiền đã nhận bằng với số tiền ghi trong hợp đồng công chứng (số tiền này thấp hơn số tiền thực tế mà người mua đã trả) vì người mua không có bằng chứng để chứng minh mình đã đưa tiền cho người bán nhiều hơn.

Thu Hường